آشنایی با آنژیوگرافی و خطرات و عوارض احتمالی آن - مجله سرگرمی

به گزارش خبرنگاران، آنژیوگرافی یک آزمایش پرتو اکس از رگ های خونی است. این آزمایش می تواند تصاویری از رگ های خونی را در اندام های مختلف بدن ارائه کند. در نتیجه آنژیوگرافی به پزشکان در تشخیص شرایطی یاری می نماید که قلب، مغز، دست ها یا پاها را تحت تاثیر قرار داده اند.

آنژیوگرافی می تواند به تشخیص ناهنجاری های رگ های خونی از جمله رگ های خونی ضعیف، رسوبات پلاک و لخته های خون یاری کند.

در ادامه با چرایی استفاده پزشکان از آنژیوگرافی، چگونگی انجام آن و خطرات و عوارض جانبی مرتبط با این روش بیشتر آشنا می شویم.

• آنژیوگرافی چیست؟

اصطلاح آنژیوگرافی به آزمایش های تشخیصی گفته می گردد که پزشکان برای شناسایی رگ های خونی مسدود یا تنگ شده از آن ها استفاده می نمایند.

همچنین آنژیوگرافی به پزشکان در تشخیص طیف گسترده ای از بیماری های قلبی و عروقی از جمله آترواسکلروز کرونری، تنگی رگ های خونی و آنوریسم ها یاری می نماید.

برای انجام یک آنژیوگرافی سنتی، پزشک لوله ای نازک و بلند را به نام کاتتر در یک سرخرگ در دست، بالای ران یا کشاله ران وارد می نماید.

کوچک تر شدن کاتترها نسبت به گذشته امکان انجام آنژیوگرافی را به وسیله دست که معمولا به وسیله سرخرگ مچ دست انجام می گردد، فراهم نموده است. مزیت این روش این است که عوارض موضعی آنژیوگرافی را بسیار کاهش می دهد و به نزدیک صفر می رساند. آسایش بیمار نیز در این روش بیشتر است، زیرا بلافاصله می تواند از تخت پایین بیاید و راه برود. بیمار نیز معمولا پس از گذشت چهار ساعت از بیمارستان ترخیص می گردد در شرایطی که مدت زمان بستری شدن در بیمارستان پس از آنژیوگرافی به وسیله ران پا معمولا یک شب است.

پزشک رنگ کنتراست زا یا ماده حاجب را درون کاتتر تزریق می نماید و تصویربرداری پرتو اکس از رگ های خونی انجام می گردد. رنگ کنتراست زا به مشهودتر شدن رگ های خونی در تصاویر پرتو اکس یاری می نماید.

با وجود این، تمام موارد آنژیوگرافی شامل دستگاه های تصویربرداری پرتو اکس نمی شوند. پزشکان می توانند آنژیوگرافی ها را با استفاده از دستگاه های تصویربرداری سی تی اسکن و ام آرآی نیز انجام دهند.

آنژیوگرافی با یاری دستگاه سی تی اسکن که به نام سی تی آنژیو نیز شناخته می گردد یک روش تشخیصی است. میزان رنگ کنتراست زا استفاده شده در این روش تقریبا برابر با روش آنژیوگرافی است و تنها در سی تی آنژیو کاتتری وارد رگ فرد نمی گردد. اگر احتمال ابتلا به بیماری عروق کرونر در فرد زیاد باشد، بهتر است از همان ابتدا آنژیوگرافی استفاده گردد زیرا پس از تایید سی تی آنژیو، بیمار باید آنژیوگرافی نیز انجام دهد. سی تی آنژیو بیشتر در مواری که احتمال تنگی رگ های قلب حداکثر متوسط است توصیه می گردد.

پزشک ممکن است در صورتی که فرد با موارد زیر روبرو باشد آنژیوگرافی را توصیه کند:

ـ نشانه های انسداد یا تنگی یک سرخرگ مانند استرس غیرعادی در نتایج آزمایش وی دیده گردد.

ـ دردی جدید یا غیرعادی در سینه خود تجربه کند.

ـ بیمار یک سکته مغزی، حمله قلبی یا نارسایی قلبی داشته باشد.

بیماری قلبی یکی از دلایل اصلی مرگ ومیر انسان ها در دنیا است. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می تواند خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی را کاهش دهد. پزشکان از آزمایش ها و روش های مختلفی مانند آنژیوگرافی برای تشخیص و درمان انواع مختلف بیماری قلبی استفاده می نمایند.

• پزشک در چه مواردی از آنژیوگرافی ها استفاده می نماید؟

پزشک می تواند از یک آنژیوگرافی برای آنالیز شرایط رگ های خونی در سراسر بدن از جمله پشت، گردن، قلب، سینه، شکم، لگن، دست ها و پاها استفاده کند.

طی یک آنژیوگرافی، پزشک در پی نشانه های بیماری قلبی و عروقی و مسائل در رگ های خونی خواهد بود.

پزشکان از نتایج آنژیوگرافی برای تشخیص شرایط زیر استفاده می نمایند:

ـ آنوریسم ها: برآمدگی هایی که در دیواره سرخرگ های ضعیف شکل می گیرند.

ـ آتروسکلروز یا تصلب شرائین: این شرایط به دلیل انباشت پلاک و مواد چرب روی دیواره داخلی سرخرگ ها رخ می دهد.

ـ آمبولی ریوی یا لخته های خون

ـ استونسیس رگ های خونی: این حالت موجب تنگ و باریک شدن غیرعادی رگ های خونی منتهی به مغز، قلب یا پاها می گردد.

ـ ناهنجاری های مادرزادی در رگ های خونی یا قلب

پزشک ممکن است به دلایل زیر نیز آنژیوگرافی را تجویز کند:

ـ برای ارزیابی سلامت رگ های خونی یک فرد پیش از انجام عمل جراحی

ـ برای شناسایی رگ های خونی تغذیه نماینده یک تومور

ـ برای برنامه ریزی روش های درمان مانند بای پس کرونری، استنت گذاری یا کموآمبولیزاسیون

ـ برای ارزیابی شرایط یک استنت پس از جای گذاری

• انواع مختلف آنژیوگرافی

- آنژیوگرافی کرونری

- آنژیوگرافی مغزی

- آنژیوگرافی محیطی

- آنژیوگرافی احشایی

- آنژیوگرافی ریوی

- آنژیوگرافی لنفاوی

- پرتونگاری بطنی قلب از طرف راست

- پرتونگاری بطنی قلب از طرف چپ

- آنژیوگرافی آئورت

- آنژیوگرافی شبکیه ای

- آنژیوگرافی با ام آرآی

- آنژیوگرافی با سی تی اسکن

• فرایند انجام

در ادامه با چگونگی انجام آنژیوگرافی بیشتر آشنا می شویم.

• آماده سازی

پزشک چگونگی آماده شدن برای یک آنژیوگرافی را پیش از انجام آن و طی یک دیدار به فرد شرح می دهد. در بیشتر موارد، افراد باید یک شب پیش از این عمل از مصرف غذا و نوشیدنی پرهیز نمایند.

همچنین فرد باید یک همراه داشته باشد تا وی را تا بیمارستان همراهی کند و پس از اتمام کار از بیمارستان به خانه بازگرداند.

فرد باید موارد زیر را به همراه داشته باشد:

ـ فهرستی از داروها و مکمل هایی که در حال حاضر مصرف می نماید.

ـ فهرستی از تمام آلرژی هایی که به آنها مبتلاست.

ـ گواهینامه یا یک مدرک شناسایی معبتر دیگر.

ـ اطلاعات بیمه پزشکی فعلی.

پس از پذیرش، یک پرستار بیمار را برای تعویض لباس به یک اتاق راهنمایی می نماید.

سپس پرستار یک خط سیاهرگی (رگ) در دست یا مچ فرد می گیرد. همچنین وی علائم حیاتی و اطلاعات لازم مانند وزن، دمای بدن، ضربان قلب و فشار خون فرد را آنالیز خواهد نمود.

• طی عمل

پیش از آنژیوگرافی، پزشک از یک داروی آرام بخش که به آرامش فرد یاری خواهد نمود، استفاده می نماید. این دارو موجب بیهوشی فرد نمی گردد.

سپس پزشک قسمتی از بدن را که کاتتر به آن وارد خواهد شد ضدعفونی و بی حس می نماید. پزشک در پوست برشی کوچک ایجاد نموده و کاتتر را وارد سرخرگ می نماید.

پس از وارد شدن کاتتر درون سرخرگ، پزشک به دقت آن را به سمت رگ خونی راهنمایی می نماید که قصد آنالیز آن را دارد. پزشک رنگ کنتراست زا را به وسیله کاتتر تزریق می نماید و تصویربرداری پرتو اکس از رگ خونی انجام می گردد. در زمان تزریق رنگ کنتراست زا فرد ممکن است اندکی احساس سوزش کند.

• پس از عمل

پس از اتمام تصویربرداری، پزشک کاتتر را خارج و برای 15 دقیقه فشار پایدار بر ناحیه وارد می نماید. این کار برای حصول اطمینان از عدم وجود خونریزی داخلی انجام می گردد.

سپس یک پرستار فرد را به اتاق بیمارستان یا بخش قلب بازمی گرداند. پزشک بعدا در خصوص نتایج آزمایش با وی صحبت خواهد نمود.

• تفسیر نتایج

پزشکان از آنژیوگرافی برای ارزیابی جریان خون به قلب، مغز و اندام های دیگر استفاده می نمایند. یک نتیجه غیرعادی ممکن است به وجود یک یا تعداد بیشتری سرخرگ مسدودشده اشاره داشته باشد.

• خطرات آنژیو

بیشتر افراد با خطر بسیار کم تجربه عوارض جانبی عمده پس از یک آنژیوگرافی روبرو اند. اما این روش تهاجمی دارای بعضی خطرات است که بیشتر با فرایند وارد کردن کاتتر درون قلب مرتبط است.

با وجود این، نتایج یک آنالیز در سال 2012 نشان داد که کمتر از 2 درصد افرادی که آنژیوگرافی را انجام می دهند عوارض جانبی عمده ناشی از ورود کاتتر به قلب را تجربه می نمایند.

به گفته موسسه ملی قلب، ریه و خون آمریکا، افراد مسن و آنهایی که به بعضی بیماری های خاص مانند بیماری مزمن کلیه یا دیابت مبتلا هستند در معرض خطر بیشتری برای تجربه عوارض پس از یک آنژیوگرافی قرار دارند.

از جمله خطرات مرتبط با کاتتریزاسیون قلبی و آنژیوگرافی ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

ـ واکنش های آلرژیک به بی حسی موضعی، رنگ کنتراست زا یا داروی آرام بخش

ـ خونریزی، کبودی یا درد در محل ورود

ـ لخته های خون

ـ آسیب دیدگی یک سرخرگ یا سیاهرگ

ـ نارسایی حاد کلیوی

ـ عفونت

ـ ضربان قلب نامنظم

ـ حمله قلبی یا سکته مغزی اگرچه بسیار بعید است.

افرادی که در گذشته به رنگ کنتراست زا واکنش آلرژیک داشته اند ممکن است به مصرف دارو برای کاهش خطر یک واکنش آلرژیک دیگر احتیاج داشته باشند. این افراد باید دارو را حداقل 24 ساعت پیش از آنژیوگرافی مصرف نمایند.

• نقاهت

پس از یک آنژیوگرافی، به ویژه مواردی که به وسیله ران پا صورت گرفته اند، فرد باید تا حد امکان در خانه استراحت کند. از نکته هایی که طی فرایند ریکاوری باید مد نظر قرار داد می توان به موارد زیر اشاره نمود:

ـ پرهیز از رانندگی یا کار با ماشین آلات تا زمان از بین رفتن کامل اثر داروی آرام بخش

ـ نوشیدن آب فراوان

ـ پرهیز از فعالیت بدنی شدید برای چند روز نخست پس از انجام آنژیوگرافی

ـ تعویض پانسمان تا زمان توصیه شده توسط پزشک

ـ تمیز و خشک نگه داشتن زخم

ـ پرهیز از استحمام، استفاده از وان آب گرم یا شنا در استخر طی مدت بهبودی زخم

اگر فرد به بروز عفونت مشکوک است باید به پزشک خود مراجعه کند.

از جمله علائم عفونت می توان به موارد زیر اشاره نمود:

ـ قرمزی، تورم یا تشدید درد در نزدیکی زخم

ـ خروج ترشحات از زخم

ـ تب

• آنژیوگرافی در برابر آنژیوپلاستی

طی یک عمل آنژیوپلاستی، پزشک یک بالن با قابلیت باد شدن یا استنت را در یک سرخرگ مسدود یا تنگ قرار می دهد. زمانی که در مکان مناسب نهاده شد، پزشک بالن را باد یا استنت را باز می نماید تا به بهبود جریان خون در سرخرگ یاری گردد.

پزشکان اغلب طی آنژیوگرافی عمل آنژیوپلاستی را نیز انجام می دهند.

banima.ir: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما